Molinos Vascos eraikinaren estalkien birgaitzea iragarri du Aldundiak

Azkenean, Aldundiak bere gain hartu du eraikinaren mantenimendua modu subsidiarioan. “Oso egoera txarrean” dagoen teilatua zaharberritzeko bederatzi hilabetez luzatuko diren lanak lizitaziora atera dira, eta aurten hasi ahal izango direla aurreikusten da.

TESTUA ETA ARGAZKIAK: AITOR MARÍN

Bizkaiko Foru Aldundiak, azkenean, 2025ean ekingo dio Grandes Molinos Vascos eraikinaren estalkiak birgaitzeari. Lanek bederatzi hilabete iraungo dute, eta lan proiktuaren beraren arabera “oso egoera txarrean” dagoen teilatua zaharberrituko dute. Izan ere, aipatutako lan-proiektuaren arabera, monumentuaren hainbat eremu oso hondatuta daude, eta hondoratu ere egin dira, azken solairua “eraikinaren eraikuntza-egoera hondatzen duten elementu meteorologikoen eraginpean jarriz”.

Baina Molinos Vascos eraikinak, ordea, monumentu-kategoria du, Eusko Jaurlaritzak ematen duen babes kategoriarik handiena. Beraz, Euskal Kultur Ondareari buruzko Legearen arabera, eraikinaren egungo jabea den ACSA (Almacenamientos Comerciales S.A.) sozietateak ez du ezertxo ere egin eraikin historikoa egoera onean mantentzeko.

Azkenik, Aldundiak bere gain hartuko du, modu subsidiarioan, eraikinaren mantentzea, kultur ondarea zaintzeko dituen eskumenen barruan. Partikular batek salaketa jarrita zuen arren, eta Aldundiak bere erantzukizun instituzionala bere gain har zezan hainbat auzo elkarteren, industria-ondarearen aldeko elkarteen edo beste alderdi batzuen aldarrikapenak ugariak ziren arren, orain arte Aldundiaren jarduna zentzu horretan ACSAri zehapen-espedientea irekitzera mugatu zen, baina horrek ez zuen inolako emaitzarik izan.

Birgaitzeak ez ditu aldatuko eraikinaren ezaugarri arkitektonikoak, ezta eraikigarritasuna ere. Estalki guztiak berreraikiko dira, egungoak erabat eraitsiz, egoera txarrean dauden elementu guztiak kendu eta ordezkatuz. Gainera, teilen azpian taulamendu berri bat eraikiko da iragazgaiztea eta isolamendu termikoa bermatzeko, eta honek etorkizunean balizko erabilerak eta obra berriak abian jartzeko oinarria ahalbidetuko du.

Teila gorri berriak

Zalantzarik gabe, lanen emaitza deigarriena izango da estalkiek Molinos Vascos eraiki zeneko teila lau gorriak berreskuratuko dituztela, itxura zahartua izango duten zeramikazko piezak erabilita. Fatxadak eta hormigoizko hormak mantenduko dira, baina beharrezkoa izango da horman esku-hartze puntualak egitea, egitura berria ainguratu ahal izateko. Eraikineko altuerak ere ez dira aldatuko (sei solairu, behekoa barne). Siloen eraikinak ez du solairurik, azkena izan ezik.

Zierbenako portuan kokatzeko izapideak abiatu ditu Sader eta Profersaren jabeak

Agaleus taldeak Zierbenan, kanpoko portuan, planta berri bat eraikitzeko dituen asmoen berri eman zuen EAEko Buletin Ofizialak pasa den urtarrilaren 3an. 2027rako gauzatuko litzatekeen proiektua jendaurrean aurkezteko fasean dago, ingurumen onespena jasotzeko zain.

AITOR MARÍN

Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkariak urtarrilaren 3an argitaratu zuen Agaleus Circular Thinking SL enpresak Zierbenako portuko AZ-0 kaian eraiki nahi duen konplexu berri bat eraikitzeko proiektu teknikoaren eta ingurumen-inpaktuaren azterketaren eta ingurumeneko baimenaren eskaeraren iragarkia. Sader eta Profersaren jabea den talde industrialaren asmoa hondakinak kudeatzeko eta balorizatzeko planta berri bat ezartzea da.

Agaleus taldeak azaldu duenez, ez litzateke lekualdaketa bat izango. Izan ere, enpresa berriak Saderren jarduera bere gain hartuko duen arren, “”merkataritza-, ingurumen- eta logistika-zerbitzuak zein beste jarduera osagarri batzuk ere” eskainiko ditu empresa berriak. Ongarrien ekoizpena (Profersaren egungo jarduera) ez da kontuan hartzen. Era berean, inork ez du azaldu zer gertatuko den enpresa berrian birkokatzea eskatzen duten Sader eta Profersako egungo langileekin.

Nolanahi ere, oraindik itxaron egin beharko da balizko planta berri hori martxan jarri arte. Agaleusen arabera, portuan 2026 edo 2027 urte amaierarako kokatzea aurreikusten da. Oraingoz, proiektua jendaurreko eta alegazioak aurkezteko fasean dago, eta honek hilabeteko iraupena du EHAAn argitaratu zenetik.

Zuhurtzia eta mesfidantza

Auzoko herri-mugimenduak zuhurtzia eta mesfidantza adierazi ditu albistearen aurrean. Urrats positiboa dela onartzen badute ere, Sader eta Profersa “ez lirateke 2027ra arte joango, eta hori denbora asko da”. Gainera, Sader Profersa Kanpora! plataformak ohartarazi duenez, “ez da horrelako albisteak agertzen diren lehen aldia”. 2018an, Sader Zierbenako portura eramango zutela iragarri zen, baina lekualdaketa ez zen gauzatu, aukeratutako lursailak ez zuelako hustubiderako beharrezko azpiegiturarik. Geroago, 2022an, Sader bere jarduera Ortuellara lekualdatzen saiatu zen, baina hango auzotarren eta udalaren beraren gaitzezpen handiak saiakera hori geldiarazi zuen.

Bilboko Zirkuitua antzerki programaren  bi bakarrizketa jasoko ditu Zorrotzako Udaltegiak

Zorrotz Morrotz

Auzoan jasoko ditugun bi proposamenetako lehena Alex Quiroga do Carmoren eskutik izango da. Antzezleak “El Monólogo sin nombre” aurkeztuko du arratsaldeko 19:00etan Udaltegian. Ohiko bakarrizketa izan ordez, bat-bateko bakarrizketa bat izango da hau. Aktorearen asmamenari esker, ikusleen proposamenak agertokian gorpuztuko dira.

Horretaz gain, apirilaren 10ean, programako euskaraz den proposamen bakarra den Laura Penagosen “Putaren bakarrizketa eroetxean” ikusteko aukera izango dugu auzoko Udaltegian. Ainara Gurrutxagak zuzendutako proposamen honetan, emakume bat, bakarrik, zoroetxe bateko gela batean arituko da, aulki batean jesarrita, kameraz inguratuta, ikusten ez dugun mediku batekin hizketan. Emakumea prostituta da eta bere historia azalduko du elkarrizketan, sexualitatea, indarkeria, klasismoa eta feminismoa, besteak beste, azaleratuz.

Guztira, hamasei antzerki proposamen eskainiko dira Bilboko auzoetan Udalak antolatzen duen eta urtarrilaren 9an hasi eta maiatzean amaituko den kultur programa honen barruan. Emanaldi guztiak doakoak dira.

Sader Profersaren lekualdatzea eskatzen duten 4 mila sinadura baino gehiago bildu dituzte

AITOR MARÍN

Pasa den azaroaren 13an ehundaka pertsona bildu zituen Sader Profersa kanpora plataformak udaletxe aurrean egindako elkarretaratze batean, lantegiak herrigunetik behingoz ateratzeko Udalak eta Eusko Jaurlaritzak beren erantzukizuna har dezaten eskatzeko.

Antolatzaileek gogor kritikatu zuten, Eusko Jaurlaritzak Saderri hondakin arriskutsuak tratatzeko ahalmena handitzea: “baimenetan ezarritako mugak ez gainditzeko neurriak hartu beharrean, Eusko Jaurlaritzak % 40ko tratamendu-ahalmenarekin saritu du Sader”. Izan ere, lantegi honek iaz tratatu zituen hondakin arriskutsuen kopurua 967 tonatan gainditu zuela jakin da prentsaren bidez. Honek suposatzen du gutxi gora behera 30.000 tona ur toxiko gehiago zabortegian, bainu azidoetan eta era guztietako zabor arriskutsuetan.

Dena den, oraindik ez dira baimenaren handitze horren xehetasunak ezagutu, momentuz ezin baita publikoki kontsultatu. “Badirudi dokumentazio publikoa bizkor eskuratzea erraztu beharrean, erakundeek interes pribatuek bultzatuta jarduten dutela” kexu agertu da Sader Profersa kanpora plataforma.

Protestaren antolatzaileak arduratuta agertu dira Saderrera estatuko toki askotatik iritsitako hondakin arriskutsu gehiago helduko direlako, eta erakundeengandik gutxietsita eta udalarengandik abandonatuta sentitzen direla deitoratu dute: “egunero zaborra arnastuz itotzen gara, eta hainbeste aldiz agindutako lekualdaketa ez da inoiz betetzen”. Hala ere, plataformak ez du etsiko. Dagoeneko 4.000 sinadura baino gehiago bildu dituzte, eta osasunerako eskubidea defendatzen “behar adina sinadura” jasotzen jarraituko dute, haiei entzun arte. “Ez gara geldituko Udalak eta Eusko Jaurlaritzak beren erantzukizuna hartu arte Sader eta Profersa herrigunetik lehenbailehen ateratzeko”.

Protestaren antolatzaileak arduratuta agertu dira Saderrera estatuko toki askotatik iritsitako hondakin arriskutsu gehiago helduko direlako, eta erakundeengandik gutxietsita eta udalarengandik abandonatuta sentitzen direla deitoratu dute: “egunero zaborra arnastuz itotzen gara, eta hainbeste aldiz agindutako lekualdaketa ez da inoiz betetzen”. Hala ere, plataformak ez du etsiko. Dagoeneko 4.000 sinadura baino gehiago bildu dituzte, eta osasunerako eskubidea defendatzen “behar adina sinadura” jasotzen jarraituko dute, haiei entzun arte. “Ez gara geldituko Udalak eta Eusko Jaurlaritzak beren erantzukizuna hartu arte Sader eta Profersa herrigunetik lehenbailehen ateratzeko”.

Espainiako gobernuak FEVEko geltokia lurperatzeko informazio-azterlana onartu du

Estatuko Gobernuko Garraio eta Mugikortasun Iraunkorreko Ministerioak behin betiko onartu du «Zorrotzan trenbidea hirian integratzeko informazio-azterlana». Proiektuak bi trenbide-pasaguneak kentzea eta lurpeko geltoki berri bat eraikitzea aurreikusten du, bi sarrera-kanoi eta metroaren tankerako igogailu-zutabe batekin. Ale hau ixteko unean, informazio-azterlana hurrengo egunetan BOEn argitaratzea espero zen.

Hainbat hamarkadatan zain egon ondoren, behin betikoa ematen duen bultzada jaso du FEVEren geltokiaren lurperatzeak. Hala ere, Auzo-elkarteak, baikortasunez bada ere, kontu handiz hartu du albistea. Izan ere, aldizkari hau inprimatzeko unean, ez zekiten auzotarren alegazioak kontuan hartu diren ala ez: «arretaz irakurri beharko da buletinean argitaratuko dena, xehetasun asko eta garrantzitsuak izango baitira».

Ale hau ixteko unean jakinarazi zen xehetasun bakarra da bi trenbide-pasaguneak kentzeko garatutako bi alternatibetatik, «ingurumen, funtzionaltasun, ekonomia eta gauzatze-epeari buruzko irizpideei jarraiki», bidaiari-trenentzako trenbide bikoitzeko geltoki bat eta merkantziak soilik garraiatzeko trenbide bakarreko tunel bat, saihesbide gisa barne hartzen dituen alde egin duela informazio-azterlanak. Alternatiba horrek 116 milioi euroko aurrekontua du.

“Adinak biziz» bizikleta egokituen zerbitzua Zorrotzara zabalduko da

Bilboko Udalak «Adinak biziz» izeneko zerbitzua abendutik aurrera Zorrotzara zabalduko duela iragarri du. Autonomia, integrazioa eta zahartze aktiboa sustatzen dituen zerbitzua da eta mugikortasun urriko adineko pertsonentzat zuzenduta dago. Ekimen horrek aisiarako baliabide egokitu eta inklusiboa eskaintzen du, adineko pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko eta haien autonomia, integrazioa eta zahartze aktiboa sustatzeko.

2022ko azaroan zerbitzua hasi zenetik 2024ko lehen seihilekora arte, guztira 723 pertsonak hartu dute parte jarduera horretan, eta emakumezkoak eta 81 eta 95 urte bitarteko pertsonak izan dira, batez ere, programan parte hartu dutenak.

Programa Bilboko Udalaren Gizarte Ekintza Sailak sustatu du; eta Bizkaiko Gurutze Gorriak, berriz, dinamizatu. Txurdinagan egindako esperientzia arrakastatsua errepikatzea da asmoa. Bertan, ibilbide berri bat egin zen irailean, eta ibilbide horrek irteerak izan ditu programatutako egun guztietan, eta eskaera handia izan da.

Era berean, zerbitzua mugikortasun urriko pertsonei eta dibertsitate funtzionala dutenei zabalduko zaie abenduaren 3tik aurrera. Horretarako, harremanetan jarriko dira kolektibo horiei lotutako elkarteekin eta aurretik zerbitzua eskatu zuten baina eman ezin izan zitzaien norbanakoekin. Kolektibo horientzat astean egun bat jartzea aurreikusita dago.

8 milioi euro inguru Zorrotzarako 2025eko Bilboko Udalaren aurrekontu-proiektuan

AITOR MARÍN

Bilboko Udalak 719 milioi euroko aurrekontu-proiektua (Bilboko Udalaren historiako zenbatekorik handiena) onartu du 2025erako. Kopuru horretatik, 8 milioi euro inguru bideratuko dira gure auzoko inbertsioetara. Inbertsio horren zatirik handiena barruti-zentro berria eraikitzeko erabiliko da (ia 7 milioi euro). Hurrengo ekitaldian (2026) milioi eta erdi euro inguru gehiagorekin osatuko da obra. Gainera, irristaketa-pistaren estalki berria egitea aurreikusi da, kiroldegiaren eraberritze integralaren barruan, 450 mila euroko inbertsioarekin.

Halaber, 24 milioi euro baino gehiago aurreikusi dira Zorrotzan trenbidea integratzeko (FEVEren trenbideak lurperatzea), baina 2025ean 700.000 euro baino ez dira erabiliko partida horretarako; gauzak horrela, inbertsioaren zatirik handiena hurrengo urteetarako geratuko da.

Arestian adierazitakoaz gain, aurrekontuak 2 milioi euroko partida bat du, hainbat ekitalditan banatua, Zorrotzako Lorategian espazio libreetarako lurzoruak desjabetzeko; eta 130 mila euro inguru Gure Lurrarekin egindako lankidetza-hitzarmenetan, haur eta nerabeentzako programak eta jarduerak babesteko, beste inbertsio txikiago batzuen artean.

Herritarrentzako udal-zerbitzu publikoak finkatzen jarraitzea izango da aurrekontuaren lehentasuna Juan Mari Aburto alkatearen hitzetan. Horiek aurkezteko eskainitako prentsaurrekoan azaldu zuenez, “pertsonak, auzoak eta hiriaren garapen ekonomikoa izango dira ardatz”.

Aurrekontuen proiektua udalaren webgunean argitaratuta dago dagoeneko. Zinegotziek nork bere saileko kontuak eta aurreikuspenak aurkeztu dituzte azaroaren hasieran, zuzenketak egiten jarraitzeko. Zuzenketa horiek eztabaidatu egingo dira, azaroaren 29an egingo den aparteko udalbatzarrean aurrekontuen proiektua onartzeko. Beste udalbatzar batean, abenduaren 27koan, behin betiko aurrekontua onartuko da, udal gobernuak gehiengo absolutua ziurtatuta baitauka EAJ eta PSEren bozkekin.

Auzo Elkarteak berrekin dio osasun publikoaren pribatizazioaren aurkako protestari

Bilboko Auzo Elkarteen Federazioarekin batera, Zorrotzako Auzo Elkarteak berrekin dio osasun-zentroaren aurrean kalitatezko lehen arreta eta “pribatizazio-politiken” amaiera eskatzeko hilero elkarretaratzeak antolatzeari. Protestetan, “larrialdi-zerbitzuen kolapsoa, lehen arretako medikuen eskasia eta anbulatorioetan aurrez aurreko hitzordua lortzeko zailtasunak” ere salatuko dituzte. Oporraldiaren ostean, urrian izan da lehenengo deialdia, eta egoerak hobera egiten ez duen bitartean, hileroko hirugarren ostegunean burutuko dira.

Euskarak hirian izan dituen mugarriei buruzko Bilbo Euskararen hiriburua erakusketa antolatu du Udalak

ZORROTZ MORROTZ

Erakusketa honen bitartez, euskarak Bilbon izan duen lekua eta garrantzia jaso nahi du Bilboko Udalak. Bertan, XX. mendetik hona euskarak hiribilduan egindako ibilbidea erakusten da, euskarari ekarpena egin dioten pertsonak eta erakundeak ardatz hartuta. “Bilbo Euskararen hiriburua” izena duen ekimenak 14 paneletan jasotzen ditu euskarak Bilbon izan dituen mugarri historikoak. Erakusketa ibiltaria izango da eta Bilboko hainbat udaltegik jasoko dute; baina, tamalez, ez da Zorrotzara helduko; 8. barrutian Basurtuko Udaltegian (Zankoeta kalea, 1) egongo da ikusgai otsailaren 3tik 14ra.

Bilboko Udalaren erakusketak Euskaltzaindiaren eta Labayru Fundazioaren laguntza izan du. Ekimenaren helburua  Bilbon euskarak duen presentziaren garrantzia nabarmentzea da. Hizkerak XX. mendearen hasieratik urian izan duen bilakaera aurkezten eta irudikatzen da, eta bereziki azpimarratzen dira bilakaera horretan eragina izan duten pertsonak eta erakundeak.

Erakusketa Euskararen Nazioarteko Eguna ospatzeko Bilboko Udalak abenduaren 3an antolatutako ekitaldien barruan kokatzen da eta mota guztietako ikus-entzuleei zuzenduta dago.

Barrutiko Udaltegi berria eraikitzeko lanak hasi dira

Bilboko Udalak urriaren bukaeran hasi zituen Udaltegi berria eraikitzeko lanak. Hogeita bat hilabetez luzatuko diren obrak amaitu eta udaltegi berria irekitzen denean, orain udal kiroldegian dagoena itxiko da. Ekipamendu berria Zorrozgoitibideko 21. zenbakian kokatuko da, zazpi solairu izango ditu eta herritarrentzako zerbitzu ugari izango ditu, hala nola liburutegia, gimnasia-gelak, haur eta gazteentzako guneak, prestakuntza-gelak edota Gizarte Ekintza Sailari lotutako esku-hartze sozioedukatiboko taldeak.